5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanan Hıdırellez Bayramı, Hızır ve İlyas’ın kavuştuğu gün olarak kabul edilir. Bu bayramda çeşitli etkinlikler ve ritüeller gerçekleştirilir. Hıdırellez’in kökeni hakkında çeşitli fikirler vardır; Orta Asya, Orta Doğu ve Anadolu kültürlerine ait olduğu ya da İslamiyet öncesi Orta Asya Türk inançlarına ait olduğu düşünülmektedir.
Hıdırellez Yoğurt Mayalama Geleneği
- Kütahya’nın Tavşanlı ilçesine bağlı Yörük köylerinde, Hıdırellez ve bu günü takip eden 2 gün boyunca sabah ezanı ile tan ağarması arasındaki süre zarfında, doğadaki bitkilerin üzerinden toplanan çiy tanelerinden bir yıllık yoğurt mayası elde edilir.
- Trabzon-Şalpazarı İlçesi’nde ise maya katılmadan yoğurt yapılır. Mayalama sıcaklığındaki sütün içine besmeleyle bir tahta kaşık konur. Elde edilen maya bir yıl boyunca kullanılır ve her yıl yenilenir.
Hıdırellez’de mayalı ve mayasız yoğurt yapma geleneği evlerde sıkça uygulanır. Mayasız yoğurt yapmak için 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece, doğal sütü kaynatıp soğumaya bırakın. Sütü serçe parmağınızla kontrol ederek parmağınızı yakmayacak ısınınca, bir kaşıkla maya olduğunu düşünerek süte batırıp karıştırın. Ardından sütü dualar eşliğinde örtüyle kapatıp sabaha kadar bekletin. Yoğurdun mayalandığını gördüğünüzde, 7 kişiye dağıtarak evinize bolluk ve bereket getirecek bu geleneksel Hıdırellez yoğurdunu paylaşabilirsiniz.
