Amerika Başkanlık Seçimi İçin Geri Sayım Başladı
Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanlık seçimi için geri sayım hız kazanmış durumda. Mevcut Başkan Joe Biden’ın seçim yaşından dolayı çekilmesiyle, Demokrat Parti’nin başkan adayı olarak Kamala Harris öne çıkmıştır. Her dört yılda bir gerçekleştirilen başkanlık seçimleri için anket sonuçları da yavaş yavaş şekillenmeye başladı. Son olarak, New York Times ile Siena College, başkanlık seçimlerine ilişkin olarak, sonuçları belirleyecek kararsız seçmenlerin bulunduğu “salıncak eyaletler” arasında yer alan Michigan, Wisconsin ve Pensilvanya’da anketler gerçekleştirdi.
5-9 Ağustos tarihleri arasında yapılan anketin sonuçları, söz konusu eyaletlerde Demokrat aday Harris’in yüzde 50 oy oranıyla, Cumhuriyetçi rakibi Donald Trump’ın yaklaşık 4 puan önünde olduğunu gösterdi. Peki, ABD’deki başkan adayları kimler? ABD seçimleri ne zaman ve hangi tarihte yapılacak? İşte ayrıntılar.
ABD SEÇİMLERİ NE ZAMAN?
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bir sonraki başkanlık seçimi, 5 Kasım 2024 tarihinde gerçekleştirilecektir. Bu seçimde, seçmenler başkan ve başkan yardımcısını dört yıllık bir dönem için seçecekler. Başkanlık seçimlerine kadar olan süreçte, adayların belirlenmesi amacıyla eyaletler arası ön seçimler ve parti kongreleri düzenlenecektir.
ABD SEÇİM TAKVİMİ
- Seçim Günü: 5 Kasım 2024’te oy verme işlemleri yapılacak ve sonuçlar gece geç saatlerde veya sonraki günlerde açıklanacaktır.
- Yemin Töreni: Seçilen başkan ve başkan yardımcısı, 20 Ocak 2025 tarihinde yemin ederek görevlerine başlayacaktır.
“Seçiciler Kurulu” Sistemi Nedir?
Amerikan seçim sistemi, en fazla oyu alan adayın değil, daha fazla delegeye ulaşan adayın başkanlık koltuğuna oturduğu bir yapıya dayanmaktadır. ABD’de “Seçiciler Kurulu” (Electoral College) adı verilen ve ülkenin anayasasında yer alan bu sistemde, her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege bulunmaktadır. Bu sayının yarıdan bir fazlasına, yani 270 delegeye ulaşan aday, başkan olmaya hak kazanmaktadır.
Bu sistemde seçmenler, esasen doğrudan başkan adayına değil, eyaletin Seçiciler Kurulu üyelerine oy vermektedir. Bu üyelerin görevi, ABD’nin başkanı ve başkan yardımcısını seçmek olmaktadır. Kurul, her dört yılda bir seçimlerden birkaç hafta sonra toplanarak bu görevini yerine getirmektedir. 2024 yılındaki başkanlık seçimlerinin ardından şekillenecek Seçiciler Kurulu, 17 Aralık’ta başkent Washington’da bir araya gelerek başkan ve başkan yardımcısını resmen belirleyecektir.
ABD’de her eyaletin Seçiciler Kurulunda kaç delegenin olacağı, eyaletin nüfusuna göre belirlenmektedir. Her eyalet, ABD Kongresi’nin iki kanadı olan Senato (100 üye) ve Temsilciler Meclisi’ndeki (435 üye) toplam üye sayısı kadar delegeye sahip olmaktadır. Ayrıca, Kongre’de temsilcisi olmayan başkent Washington’ın da Seçiciler Kurulunda 3 üyesi bulunmaktadır. Örneğin, California 54 delege ile Seçiciler Kurulunda en çok üyeye sahip eyalet olarak öne çıkarken, Texas 40, Florida 30, New York 28, Illinois ve Pennsylvania ise 19’ar delegesi ile dikkat çekmektedir.
2020’deki genel oy sayımına göre yeniden dağıtılan delege sayılarının, bir önceki delege dağılımına kıyasla Cumhuriyetçilerin 3 delege daha fazla kazanmasına olanak tanıyacağı öngörülmektedir.
Eyaletlerin çoğunda, o eyalette çoğunluğu kazanan aday, bu eyaletteki tüm delegelerin oyunu almaya hak kazanmaktadır. Örneğin, Texas eyaletinde bir aday, oyların yüzde 50,1’ini bile alsa 40 delegenin tamamına sahip olabilmektedir. Ülkede birçok eyalet, geleneksel olarak Cumhuriyetçi ya da Demokrat çoğunlukta olup, bu eyaletlerde adaylara kesin gözüyle bakılmaktadır. Ancak farklı seçimlerde farklı parti adaylarına yönelen eyaletlere “kararsız eyaletler” ya da “salıncak eyaletler” denilmektedir ve esasen seçimin kaderini bu eyaletler belirlemektedir.
ABD BAŞKAN ADAYLARI KİMLER?
ABD’nin eski Başkanı Donald Trump ve mevcut Başkan Joe Biden, 12 Mart’ta sırasıyla Demokrat ve Cumhuriyetçi partilerin delegelerinin çoğunluğunu elde etti. Trump’ın adaylığı 15 Temmuz’da onaylanmıştır. Robert F. Kennedy Jr. ise, 1992 seçimlerinde bağımsız olarak yarışan Ross Perot’tan bu yana en yüksek oy alan üçüncü parti başkan adayı olarak öne çıkmıştır. Ağustos ayında ise ABD’de başkan adayları resmi olarak ilan edilecektir.
