Maymun Çiçeği Belirtileri ve Tedavisi
Maymun çiçeği hastalığı, dünya genelinde endişelere neden olan bir virüs enfeksiyonudur. Belirtilerinin ortaya çıkmasıyla birlikte tedavi ve aşı konuları da gündeme gelmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılan “Acil durum!” açıklamasının ardından, bu hastalığın Türkiye’de görülüp görülmediği merak edilmektedir. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, bu konu hakkında önemli açıklamalarda bulunmuştur. Peki, maymun çiçeği Türkiye’de görüldü mü? Maymun çiçeği belirtileri nelerdir, tedavi yöntemleri ve aşısı var mı? İşte bu konudaki ayrıntılar…
DSÖ ACİL DURUM İLAN ETTİ
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, yaptığı açıklamada, “DSÖ Acil Durum Komitesi bugün toplandı ve bana durumun uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğu tavsiyesini bildirdi. Bu tavsiyeyi kabul ettim.” şeklinde ifade etmiştir. Bu açıklama, maymun çiçeği salgınının ciddiyetini bir kez daha gözler önüne sermektedir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ TÜRKİYE’DE GÖRÜLDÜ MÜ?
Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, göreve geldikten sonra gerçekleştirdiği basın toplantısında maymun çiçeği salgınına dair bilgi vermiştir. Memişoğlu, “Maymun çiçeği ve COVID-19 ile ilgili gelişmeleri dikkatle takip ediyoruz. Ancak şu anda Türkiye’de herhangi bir alarm durumu söz konusu değil. Eczanelerde ilaç sıkıntısı yaşanmıyor. Konunun ilaç markası üzerinden değil, etken maddesi üzerinden değerlendirilmesi gerekir.” diyerek halkı bilgilendirmiştir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NEDİR?
Maymun çiçeği hastalığı, çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler arasında:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Yaygın vücut ağrıları
- Lenf bezlerinde şişlik
- Cilt lezyonları (döküntüler)
Bu belirtiler, virüsle temastan ortalama 6-13 gün sonra ortaya çıkmaktadır. İlk 5 gün içinde ateş, şiddetli baş ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, sırt ağrısı ve aşırı halsizlik yaşanırken, ciltteki döküntüler ateş başladıktan sonra 1-3 gün içinde görülmektedir. Döküntüler genellikle avuç içi, ayak, ağız içi, genital bölge ve gözlerde oluşmakta ve kabuk bağlayarak düşmektedir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ TEDAVİSİ VE AŞISI VAR MI?
Maymun çiçeği hastalığı için yaygın olarak kullanılan spesifik bir ilaç bulunmamaktadır. Ancak, bugüne kadar vakalar, sidofovir ve brinsidofovir gibi etken maddeli ilaçlarla kontrol altına alınabilmiştir. DSÖ, Afrika’daki deneyimlere dayanarak çiçek aşısının maymun çiçeğinden yüzde 85’e kadar koruma sağladığını belirtmektedir. Ancak, çiçek aşısı, hastalığın dünya genelinde sona ermesi nedeniyle 1980’den bu yana uygulanmamaktadır. Bu nedenle, şu anda çiçek aşısı olan kişiler çoğunlukla 40-50 yaş üzerindedir. Uzun bir süre geçmesi, koruyuculuk açısından endişelere yol açmaktadır.
MAYMUN ÇİÇEĞİ TANISI NASIL KONUR?
Maymun çiçeği hastalığından şüphelenildiğinde, belirtiler gösteren kişilerin son bir ay içinde riskli bölgelere seyahat edip etmedikleri, ya da benzer belirtileri olan kişilerle yakın temasları olup olmadığı sorgulanmalıdır. Bu hastalık, kan örnekleriyle tanı konulamayan bir hastalıktır; çünkü virüs kanda çok kısa süre kalmaktadır. PCR testleriyle saptanması zordur. Antijen ve antikor testleri, daha önce uygulanan çiçek aşısı gibi nedenlerden ötürü her zaman güvenilir sonuçlar vermeyebilir. Bu nedenle, hastalık şüphesi olan kişilerden lezyonlardan uygun şekilde ve gerekli güvenlik önlemleriyle alınan örneklerin “biyogüvenlik düzeyi 2 olan” laboratuvara gönderilmesi gerekmektedir. Maymun çiçeği hastalığı doğrulanan kişilerle temas edenlerin, son temastan sonraki 21 gün boyunca belirtiler açısından izlenmesi önemlidir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ ÖLDÜRÜCÜ MÜ?
Maymun çiçeği genellikle 2-4 hafta içinde kendiliğinden iyileşmektedir. Ancak, bağışıklığı zayıf olan kişilerde ve küçük çocuklarda hastalık daha ağır seyredebilir. Genel olarak hastalananların, çoğunluğunu küçük yaştaki çocukların oluşturduğu, yüzde 3-6’sı kaybedilmektedir. Orta Afrika alt tipi, öldürücülük oranı yüzde 11’e kadar çıkabilen bir hastalıkken, güncel vakalara neden olan Batı Afrika alt tipinin öldürücülüğü daha düşük bir oranda, yüzde 1 civarındadır.
