Kıdem Tazminatı Hakkında Merak Edilenler
Kıdem tazminatı, işçilerin çalışma süreleri boyunca elde ettikleri haklar arasında yer almaktadır ve son dönemde bu konu, birçok çalışan tarafından sıkça sorgulanır hale gelmiştir. İşten çıkarılma durumlarında, çalışanların hak ettikleri kıdem tazminatı, çalıştıkları yıl bazında hesaplanarak ödenmektedir. Orta Vadeli Program çerçevesinde kıdem tazminatında bazı düzenlemelerin yapılması planlanıyor. Peki, kıdem tazminatı gerçekten kalkıyor mu? İşte detaylar:
Kıdem Tazminatı Kalkıyor Mu?
Esnek çalışma, sosyal güvenlik reformu ve kıdem tazminatı konuları yeniden gündeme geliyor. Resmi Gazete’de yayımlanan Orta Vadeli Program’a göre, yılın ilk çeyreğinde yeni nesil çalışma modelleri olarak bilinen esnek çalışma yöntemleriyle ilgili mevzuat değişiklikleri hayata geçirilecek. Bu düzenlemelerin tamamlanmasının ardından sosyal güvenlik sistemi gözden geçirilecek ve yılın ikinci çeyreğinde sosyal güvenlikle ilgili yeni düzenlemelerin yapılması öngörülüyor. Programın önemli detaylarından biri de tamamlayıcı emeklilik sistemi ile ilgili olacak. İşverenlerin de katkıda bulunacağı bu sistem, kıdem tazminatının alternatifi olarak eleştirilmektedir.
Kıdem Tazminatı Tamamlayıcı Emeklilik Sistemine Dahil Olacak mı?
Hürriyet Gazetesi Yazarı Noyan Doğan, kıdem tazminatı ile ilgili önemli detaylara yer verdi. Bu detaylar arasında; “Bugün otomatik katılım sisteminde çalışanlar, işverenleri tarafından zorunlu olarak sisteme dahil ediliyor, ancak çalışan istedikleri zaman -isterse hemen ertesi gün- sistemden çıkabiliyor. Tamamlayıcı emeklilik sisteminde ise çalışan, istediği zaman sistemden çıkamayacak. Çünkü bu bir tamamlayıcı emeklilik sistemi; çalışan emekli olduğunda sosyal güvenliğin üzeri tamamlanmış olacak.” ifadeleri yer alıyor.
Doğan, tamamlayıcı emeklilik hakkında şu bilgileri de ekliyor: “Mevcut bir sistem zaten var ve uygulanıyor. Dolayısıyla, 2025’in sonunda yapılacak kanuni düzenlemenin kapsamlı bir çalışma gerektireceği söylenemez. Nihayetinde sıfırdan bir sistem yaratılmayacak.” Yazının devamında ise, “Kıdem tazminatı ne olacak?” sorusuna da değinerek, “Tamamlayıcı emeklilik sistemi ile kıdem tazminatının uzaktan yakından bir ilgisi yok. Belki kamu sektörü birileri, ‘Tamamlayıcı emeklilik sistemini getiriyoruz, kıdem tazminatına çeki düzen mi versek?’ diye düşünebilir ama bu sadece düşüncede kalır; bu konuda bir adım atılmayacağı herkesçe biliniyor.” şeklinde açıklamalarda bulunuyor.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, çeşitli sektörlerde çalışan işçilerin, uzun yıllar boyunca verdikleri emeklerin karşılığı olarak, yasal bir sistemle teminat altına alınmış bir haktır. İşçiler, çalıştıkları her yıl için belirli koşullarda kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Kıdem tazminatı almak için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Yıllarca aynı sektörde çalışan işçiler, bu süreçteki emekleri karşılığında kıdem tazminatını talep edebilirler.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İş Kanunu’na tabi bir işyerinde en az bir yıl çalışmış olan işçi, işyerinden kıdem tazminatı almaya hak kazanacak şekilde ayrıldığında, çalıştığı her yıl için 30 günlük en son brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı alır. Her yıl için ödenecek kıdem tazminatı miktarı, belirlenen tavan rakamını aşamaz. Tam yıl dışında kalan süreler için ise 30 gün üzerinden oranlama yapılarak tazminat miktarı hesaplanır. Ayrıca, kıdem tazminatının tavan tutarının da bilinmesi önemlidir. 2021 yılı ilk yarısı için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen kıdem tazminatı tavan tutarı 7.638,96 TL’dir. Bu rakam, brüt ücreti bu tutardan yüksek olan işçilerin alabileceği yıllık tazminat miktarını belirler.
Kıdem tazminatı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesi gereği gelir vergisinden ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 77. maddesi uyarınca sigorta priminden muaftır.
